Zodensnijder (m.)

Zoden zijn regelmatige blokken grond, afgesneden of afgestoken van de bovenste laag van grasland. Door de aanwezigheid van vele wortels is de samenhang in die blokken vrij groot en kunnen ze verplaatst worden.

Om erosie tegen te werken, wordt naakte grond vaak met dergelijke zoden bedekt; zo bv. bij dijk- of verdedigingswerken of bij het aanleggen van spoorwegen. De afmetingen van die plakzoden variëren, maar 30 x 15-30 cm met een hoogte van 4-6 cm is courant. Ook een gazon kan op die wijze aangelegd worden.

Zoden worden ook gestapeld zoals (bak)stenen om beschoeiingen, muurtjes en hutten te bouwen. Men spreekt dan van blok- of metselzoden. Ze zijn zo'n 30 x 15 cm en 10 cm hoog.

Om de zoden verticaal los te maken, gebruikt men een tuin- of steekspade, een zodenbijl, een zodensteker. Ook een zodensnijder, waarvan men twee hoofdvormen onderscheidt.

Het eerste model heeft een mesvormig blad van zo'n 40 cm. Soms is dit een hergebruikt blad van een zeis. Het eindigt in een dille of een angel, waarin of waarop een ca. 1,5 m rechte steel steekt. Een touw wordt, vaak d.m.v. een ring net boven het blad, aan de steel gebonden.

Op het tweede model steekt een rechthoekig blad (ca. 30 cm) door een zwaar gebogen (hoek van ca. 150°) stuk hout waarvan het krom uiteinde als loper dient.

Nadat het grasland gemaaid of afgeweid is, wordt het blad van de zodensnijder in de grasmat gestoken en de steel of het uiteinde van het krom hout, door een eerste arbeider vastgehouden. Een of twee andere arbeiders trekken het werktuig met behulp van het touw. Zo snijdt men de zode recht en op maat door, die dan met behulp van een zodenlichter of een zandschop onderaan losgestoken wordt.

De zodensnijder wordt ook gebruikt bij drainagewerken om de bovenste laag van een sleuf te verwijderen. De zoden kunnen dan al of niet teruggelegd worden.

Zie ook borduurafsnijder (roterend) en graskantsteker. [MOT]