G. Gezellestraat 166, Nijlen, Belgium

Ovens met gewelven met 'X-schieter'. Deze gewelven hebben wij aangetroffen in de streek van Kessel (Antwerpen). Het gaat om de ovens van (met vermelding van diepte en draagwijdte): de kleine Gasthuishoeve (1,7 x 2,1m) het goed ten Dijke (1,8 x 2,45m) de hoeve de Hel (1,7 x 2,5m) de hoeve Van Dillen (Torenhove) (1,40 x 2,3m) de hoeve op de Vosterbroekschrans (1,8 x 2,5m) de Blauwhoeve (1,75 x 2,4m) Het gaat hier om middelmatige ovens met uitzonderlijke diepte. De verhouding van de diepte tot de draagwijdte is voor deze ovens groter dan bij de opgemeten ovens in het Openluchtmuseum van Bokrijk. De bovengenoemde ovens uit Kessel zijn bijgevolg dieper dan de normale ovens. Hoe was dit steunpunt samengesteld? In de kruin van het gewelf bevond zich een X-vormige, ijzeren schieter (zie doorsnede). Deze was opgehangen in een ijzeren strop, ging dwars door het gewelf, en was verbonden aan een eiken balk via een moer op een verdeelplaatje. Deze eiken balk steunde op zijn beurt op de buitenmuren en lag op de kortste overspanning, dus evenwijdig met de ovenmond. Het gewelf hing dus als het ware aan deze ijzeren X-schieter. Zijn funktie is het best te vergelijken met deze van de ankers aan het dakgebint van een huis of een schuur. Vermeldenswaardig is het feit dat de ruimte boven de oven van de Blauwhoeve, volledig was opgevuld met leem (zie doorsnede). Een typische benaming voor deze bouwwijze is in de streek niet bekend. Deze opvulling isoleert de oven beter, doch het betekent een nutteloos meergewicht voor de oven. De oven is thans ingestort. (J. De Punt)