Opzoeken

Sedimentatieproef Je kan zelf de verhouding van klei in de grond nagaan door de verschillende onderdelen volgens hun gewicht te laten bezinken. Vul een goed gereinigde doorzichtige fles (met vlakke bodem) half met proper water en half met de aarde die je wil testen. Voeg er een beetje zout (één eetlepel) aan toe om de oplossing (dispersie) te versnellen. Alles goed schudden en laten rusten tot alle deeltjes zich volgens gewicht (en korrelgrootte) hebben gerangschikt. Als je nu zeer goed kijkt heb je een licht kleurverschil tussen de verschillende lagen. Van onder naar boven heb je respectievelijk kiezelzand - die de grootste korrel heeft -, zand, leem en klei, waarvan kleine deeltjes soms in het water blijven zweven. Ga na of de verhouding van de klei t.o.v. de andere onderdelen 15-30 % bedraagt. Tip: Je kan verschillende types grond naast elkaar testen zodat het verschil in verhoudingen duidelijk te zien is.

Krimp en samenhang in leemmortel Om de krimp van de mortel na te gaan kneed je deze zoals een klomp boetseerklei tot alle lucht eruit is. Rol een sigaar van ca. 1 cm diameter en ca. 10-20 cm lang. Doe dit eventueel tussen twee platen zodat de sigaar overal even dik is. Leg ze op een vlakke en gladde (bijvoorbeeld glas) ondergrond en duid hierop de lengte aan. Laat de sigaar volledig drogen en meet opnieuw de lengte. Het verschil van beide geeft de inkrimping. Deze mag maximaal 6 % van de totale lengte bedragen. Om de samenhang van de mortel na te gaan maak je een tweede sigaar zoals hierboven beschreven. Bewerk deze tot je een streng van ca. 3 mm diameter krijgt en plet ze tussen duim en wijsvinger zodat je een band van ca. 6 mm breed bekomt. Probeer deze zo ver mogelijk uit te rekken. Met zanderige grond, zonder samenhang, kan je zelfs geen sigaar rollen. Als de band ca. 30-35 cm lang kan worden dan heeft de mortel een goede samenhang.

Maken van een lagenlat en een koppenlat maken van een lagenlat aan de hand van de lagenmaat

Paardenurine Men is niet zeker dat paardenurine altijd werd toegevoegd aan de bereiding van de leemlaag. Over het nut van de toevoeging van deze urine hebben we verschillende veronderstellingen gevonden: het maakt de leem vuurvaster; de leemlaag verkrijgt een stevig resultaat doordat de urine bij het drogen kristalliseert; het maakt, tijdens het drogen, langs de buitenzijde een waterafstotende film aan; paardenurine bevat ureum, ondermeer gebruikt om kunstharsen (polymeren) te bereiden door het te laten condenseren met een stof (bijvoorbeeld melamine). Doordat het ureum ook in de leemlaag condenseert zou deze steviger worden. We kunnen tot op heden geen van deze stellingen wetenschappelijk verklaren. Heb je suggesties? Laat het ons dan weten (info at mot.be) .

Het maken van een tijdelijke oven

We bespreken hier stapsgewijs het herstellen van een tweeledig bakhuis. Dat type bakhuis komt in onze streken namelijk het meeste voor. Je kan dit stappenplan, mits kleine aanpassingen, ook gebruiken voor de restauratie van een alleenstaande bakoven of van een bakoven die zich binnenshuis bevindt. Nadat je kennis gemaakt hebt met de verschillende onderdelen van een bakoven, kan je je eigen bakoven gaan onderzoeken om te bepalen wat precies hersteld moet worden. Bekijk in de eerste plaats de toestand van het gewelf en de ovenvloer. Dat zijn immers de belangrijkste onderdelen als je opnieuw wil bakken, en ze zijn ook het moeilijkst te herstellen. De toestand ervan kan doorslaggevend zijn voor het al dan niet restaureren van de oven. Beslis je de bakoven te herstellen en weet je wat er moet gebeuren, dan kan je aan de slag.

We bespreken hier stapsgewijs het herstellen van een tweeledig bakhuis. Dat type bakhuis komt in onze streken namelijk het meeste voor. Je kan dit stappenplan, mits kleine aanpassingen, ook gebruiken voor de restauratie van een alleenstaande bakoven of van een bakoven die zich binnenshuis bevindt. Nadat je kennis gemaakt hebt met de verschillende onderdelen van een bakoven, kan je je eigen bakoven gaan onderzoeken om te bepalen wat precies hersteld moet worden. Bekijk in de eerste plaats de toestand van het gewelf en de ovenvloer. Dat zijn immers de belangrijkste onderdelen als je opnieuw wil bakken, en ze zijn ook het moeilijkst te herstellen. De toestand ervan kan doorslaggevend zijn voor het al dan niet restaureren van de oven. Beslis je de bakoven te herstellen en weet je wat er moet gebeuren, dan kan je aan de slag.