Trekzaag (v.)

identificatiecode
ID 160
morfologie
beroep
beroep
beroep
beroep
beroep
beroep
beroep
holotype
MOT V 81.0304 L=160cm B=40cm B(blad)= 12cm G=3100gr
holotype
MOT V 2015.0164 L=110cm B=27cm G=1000gr. Opschrift: R. DE RIDDER BRUXELLES II 182, Rue Marie Christine WARRANTED J.J.P. CAST STEEL afb hamer / spijker / cirkel / wimpel
alias
kortzaag (syn.) (VAN DER KLOES: 188)
alias
kerfzaag (syn.) (VAN KEIRSBILCK 1898: 455)
alias
stamzaag (syn.) (SCHILTHUIS: 13-14)
alias
boszaag (syn.) (SCHILTHUIS: 13-14)
alias
buikzaag (syn.) (KARMARSCH: 1. 717)
alias
kortijzer (syn.) (V.A.W.P.:1. 443, 2. 585)
alias
boomzaag (syn.) (V.A.W.P.:1. 443, 2. 585)
alias
afkortzaag (syn.) (VANNOPPEN 1972: 353)
beschrijving

De trekzaag is een grote zaag met stijf blad (zie glossarium) door twee man (1) gehanteerd om stammen en balken dwars door te zagen en om bomen te vellen. Ze snijdt in beide richtingen.

Deze zaag bestaat uit een lang getand blad (1,30-2 m) (2) vaak breder in het midden (12-17 cm), en aan de uiteinden, in hetzelfde vlak, twee rechte handvatten (3) van ca. 50 cm. Deze zijn door een dille, een angel of een schroef op het blad bevestigd. Er bestaan nu trekzagen met verstelbare handvatten, die verticaal of horizontaal geplaatst kunnen worden.

De te zagen stam wordt op een dwarsstuk gerold en de zagers trekken (ze duwen nooit) de zaag om de beurt. [MOT]

(1) In zacht hout konden sommige vaklui de trekzaag alleen hanteren.

(2) BOERHAVE BEEKMAN 1949 /5 : 408, afb. 11.09 toont een boom met een omtrek van 13,19 m die omgezaagd is met twee trekzagen die in elkaars verlengde zijn samengelast.

(3) De trekzaag met gesloten handvatten (bv. BISTON-BOUTEREAU-HANUS: 247) schijnt zeldzaam te zijn.

MOT V 2015.0164

Trekzaag met schede MOT V 2008.0650 a-b2 L=198cm B=60cm

Trekzaag voor naaldhout, met haakse handvatten om bomen te vellen MOT V 93.0153 L=150cm B=20cm H=9cm G=2200gr