Hoedenborstel (m.)

Smalle borstel (niet breder dan 5 cm) met zachte varkens-, paarden- of geitenharen om vilten (1) of zijden hoeden (2) te ontdoen van stof en pluisjes door ze schoon te borstelen en glad te strijken. Met de ene hand wordt de hoed van onderen vast gehouden, terwijl je met de andere hand de hoedenborstel vat en de hoedrand van bovenaf tegen de klok in (3) begint te borstelen. Vervolgens worden de bovenzijde en de schacht van de hoed onder handen genomen. Als laatste wordt de onderzijde van de hoedrand en eventueel de hoofdband geborsteld.

De hoedenborstel bestaat in verschillende modellen. Veelal gelijkt hij sterk op de kleerborstel maar is korter en smaller (zie afbeelding uit Miele & Co 1901: 38). Zeer smalle (ca. 1 cm) zakmodellen, meestal voorzien van reclameopdruk, kunnen ook gebruikt worden als kleerborstel of tafelschuier.

Andere modellen hebben een zijdelings licht gebogen borstellichaam - al dan niet voorzien van een steel (4) - om zich aan de vorm van de hoed aan te passen en om gemakkelijker de hoedenranden te kunnen borstelen. Dit gebogen model gelijkt sterk op de kruimelschuier, die meestal breder is.

Soms is de hoedenborstel gecombineerd met een kleerborstel. Hij bestaat dan uit een ovaal borstellichaam met een steel en aan beide zijden borstelwerk in varkenshaar. De rugzijde met het klein borsteltje is voor de hoeden. [MOT]

^{(1) De haarsnijder scheidt de konijnen- of hazenhuid van het haar dat op voorhand is ingestreken met een chemisch product op basis van kwikzilver en salpeterzuur (zie afbeelding onderaan). Hierdoor ontstaat vervilting. Het eindproduct is een luchtige, viltkrachtige haarmassa die naar de hoedenfabrieken worden verstuurd om er vilten hoeden van te maken (DE BEULE: 42).}

^{(2) Soms ook gebruikt voor strohoeden.}

^{(3) Vilten hoeden worden altijd tegen de wijzers van de klok in geborsteld omdat de vezels van vilt in diezelfde richting lopen.}

^{(4) CHANCRIN & FAIDEAU: s.v. brosse laat een gebogen model zien zonder steel.}