Breeuwhamer (m.)

De breeuwhamer is een betrekkelijk dunne (ca. 5 cm doorsnede) maar lange (ca. 20-40 cm), ronde houten hamer die licht (ca. 600-1400 gr) en zeer veerkrachtig moet zijn (1). Hij wordt aangewend om met behulp van een breeuwbeitel werk in de naden van een vaartuig te kloppen, opdat het waterdicht zou zijn.

Op beide uiteinden bevinden zich ijzeren ringen die conisch van vorm zijn; in het geval van slijtage van de baan van de hamer kunnen deze naar achteren geduwd worden. Soms steken in de uiteinden stukken gewei (2) of koehoorn (3) opdat ze harder zouden zijn. Het middenstuk van de hamer is breder en ovaalvormig in doorsnede; het wordt verstevigd met twee (koperen) klinknagels. In het middenstuk bevindt er zich centraal een oog waarin de ronde steel steekt die veelal een stuk boven het hoofd van de hamer uitsteekt.

Een uniek kenmerk van de breeuwhamer zijn de longitudinale gleufjes - meestal met een rond gat doorheen het centrum van de gleuf - die zich aan beide zijden van het oog bevinden en die een muzikaal geluid produceren wanneer er met de hamer geslagen wordt (4). [MOT]

(1) Bv. TIDEMAN: 153.

(2) Bv. SOPERS: 36.

(3) Nationaal Visserijmuseum te Oostduinkerke, West-Vlaanderen.

(4) Deze 'muziek' zou het de breeuwers - die in groep samenwerken - mogelijk maken om op het ritme van de muziek een snel werktempo aan te houden; het zou hen ook vermijden snel doof te worden.