Opzoeken

Aardappelen kan men rooien met een tuinspade, een hak, een aardappelrooihaak of een aardappelrooivork. Dat laatste heeft 3 à 4 brede en platte of, in doorsnede, driehoekige tanden met puntige uiteinden (ca. 20-30 cm lang), die met een dille bevestigd zijn aan een houten T- of D-steel (ca. 1 m). Om aardappelen te scheppen, gebruikt men een aardappelschepvork, waarvan de tanden veel dichter bij elkaar staan en eindigen in bolletjes om de aardappelen niet te beschadigen. Te onderscheiden van de spitgreep. Zie ook mestvork. [MOT]

De aardbeientang is een kleine (ca. 5 cm), metalen, V-vormige tang met ronde uiteinden (vergelijk pannenkoektang) om kroontjes van aardbeien te verwijderen. Men kan er ook de graatjes uit visfilets mee uit pikken. Sommige modellen met klauwvormig uiteinde gelijken op een suikertang. [MOT]

Lepel van verzilverd, vertind of vernikkeld metaal - ca. 15 tot 18 cm lang - met gaatjes die gebruikt wordt om absint te suikeren. In de lepel - die horizontaal op een glas met absint geplaatst wordt - wordt wat suiker gelegd die men met water besprenkeld. Een ander model betreft een lepel zonder gaatjes waarvan het hecht onderbroken is door een vlak met gaatjes. Zo kan men, nadat de absint gesuikerd is, erin roeren met de lepel. [MOT]

Een citruspers dient om het sap uit citrusvruchten te persen, zonder dat er ook pulp, merg en pitten meekomen. Er bestaan verschillende modellen. Zo is er de tangvormige citruspers. Soms is ze van hout of porselein gemaakt, maar meestal is ze van metaal. Afhankelijk van het model kan men kleine of grotere stukken fruit persen. Vooral bij de kleinere stukjes dient men het fruit eerst te schillen. Het sap loopt via gaatjes of een gootje in de gewenste recipiënt. De citruspers kan ook bestaan uit een geribbelde perskegel in een glazen schaaltje. De halve vrucht wordt op de perskegel gedrukt en heen en weer gedraaid. Opstaande tandjes zorgen ervoor dat de pitten niet in het sap, dat in het gootje eronder loopt, komen. Aan de zijkant zit een schenktuitje om het sap over te gieten. Een ander model is een houten perskegel met recht hecht die - boven een recipiënt - in de halve vrucht geduwd wordt. Door er heen en weer mee te draaien, wordt het sap eruit geperst. Een ander model betreft de citruspers...

De dansmeester is een diktepasser om in één handeling zowel de buitenmaat als de binnenmaat van een werkstuk over te nemen. Er bestaan toepassingen voor diverse beroepen. Grotere modellen kunnen dienen voor het opmeten van cilindervormige werkstukken. De timmerman hanteert hem voor pen- en gatverbindingen. Vanwege de symmetrie van het meettuig en de positie van de benen vanaf het centrale scharnierpunt met voetjes aan de uiteinden van beide benen, doet de passer enigszins denken aan een dansende figuur. Door deze associatie werden aan vele sierexemplaren nadrukkelijk antropomorfe kenmerken gegeven, vaak onderbenen met voetjes, uitzonderlijk ook een hoofd aan de andere zijde van het scharnierpunt. [MOT]

Tuingereedschap dat bestaat uit een meestal 130-150 cm lange (1) houten steel met drie tot vijf - maar steeds in een oneven aantal - gebogen ijzeren tanden om de grond open te werken en om te woelen. Het werkend deel (ca. 10 tot 25 cm breed) kan vast of verwisselbaar zijn. In het laatste geval kan men het aantal tanden kiezen. De punten van de tanden zijn ovaal of driehoekig afgeplat. In tegenstelling tot de krabber wordt met de handcultivator de vaste onderliggende grond, met de scherpe platte punten en door zijn trekkende beweging enigszins omhoog gehaald en opengewerkt. De middelste tanden van een handcultivator zijn iets korter zodat de kluit kan worden verkruimeld. Te onderscheiden van de klauw met lange steel die smaller is en vooral dient om de grond oppervlakkig te breken. Zie ook sleepcultivator (hand), handschoffelmachine, woelvork en roterende tuinklauw. [MOT] (1) Volgens JACKSON: 339 kan de steel ook kort (25-90 cm) zijn.

De controleur ontwaardt het ticket door er een figuur in te drukken of er een stukje papier uit te drukken. De kaken zijn aangepast aan het doel. Beide tangen worden verder besproken. De stempeltang heeft een kaak met een spleet waarin men het kaartje stopt. De andere kaak is een staaf met stempel, die door de wand van de spleet het kaartje tegen de andere wand drukt en er een figuur in drukt. Er bestaat ook een stempeltang om officiële stempels in papier te drukken.  De tang om een uitsnijding in de rand te maken heeft een grote vlakke steunkaak met een uitsparing waarin de andere kaak past. Wanneer men de tang dichtknijpt, duwt de kleine scherpe kaak het papier tegen de grotere steunkaak en knipt de figuur uit het papier. Hetzelfde principe zien we bij de tang die een gaatje in het ticket knipt. De kaken bestaan uit een priem en een holle steun. Wanneer men nog meer gegevens op de kaart wenst aan te brengen, combineert men de controletang met de stempeltang. [MOT]

De combinatietang is een samengesteld werktuig dat verschillende taken kan uitvoeren. De bek kan ronde en vlakke stukken grijpen. Vaak zijn volgende werktuigen toegevoegd: een draadknipper, een draadkniptang, een draadstriptang, een schroevendraaier, een ruimer en soms een splitpentrektang, moertang of een rondbektang. De armen zijn al dan niet geïsoleerd. Op een model komen een combinatietang en een kopkniptang samen voor doordat beide armen van de tang 180° rond de draaispil kunnen draaien. Zo kan steeds één van de twee werkende delen gebruikt worden. [MOT]

Lepelvormig werktuig dat de arts gebruikt om een comedo of meeëter te verwijderen. De comedonendrukker wordt met het gaatje (ca. 2-3 mm), dat zich in het midden van de lepel bevindt, rond de comedo geplaatst. Door het werktuig voorzichtig tegen de huid aan te drukken komt de meeëter te voorschijn (1). Sommige modellen zijn voorzien van een miliënmes. Het werktuig is te onderscheiden van een balsteker. [MOT] (1) Volgens STAFFE: 162 kan men de comedo ook wegnemen met de vingers.

De cichoreischep is een handwerktuig om de net gebrande cichoreibonen op te scheppen of om ze vanuit de brandtrommel rechtstreeks in te gieten. Na het brandproces moeten ze snel afkoelen wegens het gevaar op zelfontbranding. Een model gelijkt sterk op een eestschop maar de houten bak met opstaande randen is aan de binnenkant met metaal beslagen of het gaat om een volledig metalen bak. Bij een recipiëntvormig model zijn er wieltjes onder de bak gemonteerd om de cichorei vlot naar de afkoelingsvloer of opslagplaats bij de maalderij te brengen (1). [MOT] (1) VAN DER LINDEN Renaat, Cikorei, in Uitgaven van de Koninklijke Bond der Oostvlaamse Volkskundigen, XXXII: 19.