Achtpasser (m.)

De achtpasser is een metalen diktepasser waarvan de ronde of ovale symmetrische benen met centraal scharnierpunt samen een cijfer acht vormen.

Kleine modellen van minder dan 10 cm dienen voor precisiewerk. Het model van de uurwerkmaker wordt soms balanceerpasser genoemd (1). Er bestaan varianten met stelschroef (bv. V 2004.0411) of met spitse opzetstukken (bv. V 90.1228) op de uiteinden met een fijn gaatje, een soort holle naaldjes, waarmee men afstanden tussen de uiteinden van de assen van de fijne tandwieltjes van uurwerken kan afpassen en kan verifiëren of ze niet verbogen zijn (2). Het gewicht op de assen van de tandwieltjes wordt geleidelijk in evenwicht gebracht.

Grote modellen van achtpassers, tot een meter lang, in feite twee symmetrische diktepassers, worden door draaiers gebruikt om de dikte of diameter van een hol of rond object te meten (3). [MOT]

(1) Afgeleid van het Engelse balance truing caliper en balance poising caliper.

(2) ROYER & VERSTRAETE: 320-324. Om de grote diversiteit aan balanceerpassers te illustreren, zijn talrijke beelden uit catalogen verzameld in: CROM T.R., Horological shop tools 1700 to 1900, Melrose, 1980.

(3) ROYER & VERSTRAETE: 250-251, 346-347.