Handschroef (v.)
Spantoestel dat dient om een klein werkstuk in de hand of in een bankschroef vast te klemmen of om twee of meer stukken opeen te klemmen.
De ijzer of houten (1) handschroef bestaat hoofdzakelijk uit twee hefbomen van de derde soort verbonden door een scharnier. De platte gegroefde bekken worden door middel van een vleugelmoer aangedraaid. Soms is de moer vervangen door een zwengel (2). Bij het losdraaien zorgt een veer voor het geleidelijk opengaan van de bekken (bv. MOT V 88.0764).
Op een ander model vertrekken de bekken vanuit één hecht (3) (bv. MOT V 90.0173). Ze zijn U-vormig (4) aan elkaar verbonden, al dan niet scharnierend, of een bek kan over een geleider schuiven. Meestal is een of beide bekken voorzien van een V-groef om ronde pennetjes makkelijk te kunnen klemmen. Beide modellen worden in de hand gehouden.
De uurwerkmaker gebruikt een handschroef met twee hefbomen van de eerste soort (bv. MOT V 2007.0412). Deze wordt in de hand gehouden, Een veer zorgt voor het geleidelijk opengaan van de bekken. Door de ring die rond de armen zit, kan men de tang geklemd houden.
Modellen die in een bankschroef worden geklemd, bestaan uit twee hefbomen van de derde soort verbonden door een scharnier (bv. MOT V 88.0762). Het werkstuk wordt tussen de bekken geplaatst en vastgeklemd door het aandraaien van de bankschroef. Bij het losdraaien zorgt een veer voor het opendrukken van de benen van de handschroef.
De gegroefde bekken kunnen in hetzelfde vlak (5) of schuin (ca. 45°) (6) ten opzichte van de benen staan. "Laatstgenoemde wordt gebruikt om kleine werkstukken, waaraan schuine kanten moeten gevijld worden, vast te klemmen zoals sleutelplaatjes, naamplaatjes enz." (7). De bekken zijn soms vervangbaar.
De handschroef is soms onderdeel van een kikker om kabels aan te spannen. [MOT]
(1) Bv. Catalogus DUTRY-COLSON: 152.
(2) Bv. Catalogus DUTRY-COLSON: 151.
(3) Dit model wordt ook wel steelhandschroef genoemd (CHARLIER & DEHOUSSE: 19).
(4) Bv. Catalogus DUTRY-COLSON: 152.
(5) Ook spanschroef met veer genoemd (CHARLIER & DEHOUSSE: 19).
(6) Ook kantenklauw genoemd (CHARLIER & DEHOUSSE: 19).
(7) Uit CHARLIER & DEHOUSSE: 19.
