Pannenvorm (m.)

identificatiecode
ID 1155
morfologie
beroep
holotype
EMA wkt000033 L=42cm B=28cm H=15cm G=1575gr
holotype
GEL GE0150 (voor nokpannen) L=35cm B=27,2cm G=1550gr
holotype
GEL GE0150b (lepel) L=46cm B=20,5cm G=800gr
beschrijving

Houten mal waarin de S-vormige pan (Boomse pan, Vlaamse pan) haar vorm krijgt.

Ze wordt vervaardigd uit een in de lengte uitgeholde dikke wilgenhouten plank. Een uitsparing in het midden van de holle rand dient voor het aanbrengen van de neus van de pan en over de afgeronde zijkant brengt de pannenmaker de krul van de dakpan aan.

De pannenvorm is niet makkelijk te maken en wordt zo veel mogelijk hersteld, vooral de zijkanten waar de slijtage groot is. Die zijkanten worden na te grote slijtage weggesneden en vervangen door hardhouten stukken, rekening houdend dat de welving nagenoeg de zelfde moet blijven. De onderkant heeft een handvat. Hierdoor kan de pannenmaker de mal omdraaien zodat de gevormde pan op de pannenlepel komt te liggen en in de droogrekken kan geplaatst worden. Er zijn zowel linkse als rechtse pannenvormen voor het maken van respectievelijk linkse en rechtse pannen. De pannenbakker maakt doorgaans zelf zijn vorm.

Ook voor de nokpannen bestaan er vormen.

Soms wordt de mal voorzien van een koperen plaatje met de initialen van de pannenbakkerij en een M in bas-reliƫf (de M duidt de machinale voorbereiding van de klei aan). Zo ontstaat tijdens het vormen een afdruk aan de onderkant van de dakpan. [EMABB]