Mathamer (m.)

identificatiecode
ID 1391
morfologie
morfologie
beroep
holotype
MOT V 2021.0233 (houten) L=26,5cm B=12,5cm G=99gr
alias
stophamer (syn.) (MILLER & WIDESS: 76)
alias
stophout (syn.) (WEIJS 1990: s.v. de bies en de biezensnijders)
alias
stopijzer (syn.) (WEIJS 1990: s.v. de bies en de biezensnijders)
alias
vulstok (syn.) (W.B.D. 1996 II.7 : 76)
beschrijving

Handwerktuig van de stoelenmatter om het vlechtwerk van de zitting op te stoppen en de biezen glad te strijken. Het is één van de weinige werktuigtypes eigen aan het matten met biezen, naast het strijkhout om de niet goed aansluitende biezen bijeen te drijven (1). Er bestaan houten en ijzeren modellen (2), net als van het kuipersstopmes en het poothout, waarmee het werktuig kan verward worden.

De mathamer omvat meestal een houten penvormig gedeelte voor het stoppen. in combinatie met een T-vormige kruk aan het uiteinde (3). Bij de afwerking van de zitting keert men het werktuig om en vormt de kruk een hamertje. Men tikt met de hamerkop tegen de zijkanten de slagen aan en strijkt met de platgelegde hamer de mat glad (4).

(1) Bedoeld is specifiek het vullen met biezen. Zie de Franse benaming rempailleur voor het beroep en bourroir en lissoir voor de werktuigen in C. LAHALLE, Le cannage et le rempaillage, 2010: 56. Het strijkhout is korter (ca. 20 cm) en omvat in essentie enkel het penvormig gedeelte. Tot hetzelfde doel kan men ook een vouwbeen hanteren.

(2) Vandaar de termen stophout en stopijzer.

(3) Er bestaan modellen met taps cilindrisch hout uitlopend op een punt en modellen met een bolle kruk: V. AZIRE, Outils des artisans, Romagnat, 2007: 106.

(4) MILLER & WIDESS: Zelf stoelen matten met touw, splint, rotan, leer, biezen, singelband en riet, Amerongen, 1984: 79.

MOT V 2021.0233

Stophout, ijzeren en houten mathamer (WEIJS 1990: s.v. de bies en de biezensnijders)

MILLER & WIDESS: Zelf stoelen matten met touw, splint, rotan, leer, biezen, singelband en riet, Amerongen, 1984: 76-79.

(WEIJS 1990: s.v. de bies en de biezensnijders)