Daken

De dakbedekking van vakwerkgebouwen kan uit tal van materialen bestaan, van hout tot natuursteen. De eerste daken in de prehistorie waren weke daken, dat zijn daken gemaakt uit zachte plantaardige materialen. Riet, Brem en het landbouwproduct stro zijn de belangrijkste natuurlijke materialen die in Vlaanderen gebruikt werden. Vanaf de middeleeuwen was het strodak het meest courante van alle daken.

Weke daken hebben heel wat voordelen en zijn perfect waterdicht maar hun belangrijkste nadeel is het brandgevaar. Vandaar dat men, vooral in de steden, liever gebakken dakpannen, daktegels of natuursteen ging gebruiken. Houten dakspanen zijn typisch voor erg bosrijke gebieden, zoals bijvoorbeeld de Alpen, maar werden in Vlaanderen ook gebruikt, bijvoorbeeld op windmolens.

Bij de keuze voor een dakbedekking waren en zijn tal van factoren bepalend. Leisteen is ongetwijfeld het materiaal dat het langste meegaat, maar ook het duurste. Strodaken hebben maar een beperkte levensduur en vragen veel onderhoud, maar stro was veel voorradig en konden de landbouwers zelf verbouwen. Een dak in brem is erg brandgevaarlijk maar voor tijdelijke onderkomens voor bosarbeiders speelde dat geen grote rol. Voor hedendaags vakwerk kunnen we ook deze afwegingen maken. Voor een tijdelijk kerststalletje volstaat stro maar op een hedendaagse werkplaats kiezen we dan weer voor moderne materialen om er en groendak op te kunnen leggen. Uiteraard bepaald de dakbedekking het ontwerp van de daktimmer. Een steile, lichte constructie voor stro, een zware en relatief vlakke voor natuursteen.

Daktimmer tijdens het bouwen van een kerststalletje

video 9. keperparen en noordbomen